Prawo i Sprawiedliwość przygotowało projekt ustawy wprowadzającej podatek od instytucji finansowych tzw. podatek bankowy. Jest to alternatywa dla forsowanej przez rząd Platformy Obywatelskiej podwyżki podatku VAT.
Zobacz więcej na mypis.pl
Podwyżka VAT jest dotkliwa szczególnie dla gospodarstw domowych uzyskujących dochody bliskie średniej krajowej, małych i średnich przedsiębiorstw, które najbardziej dotknie spadek popytu, oraz samorządów, które w ogóle nie mogą odliczyć VAT. Podwyższenie VAT może mieć silny negatywny wpływ na ceny, o ile zbiegnie się z innymi czynnikami, jak np. złe zbiory zbóż (żywność), wygaśnięcie stawki zerowej (książki). Odnotowywany w kraju wzrost PKB wynika przede wszystkim z popytu wewnętrznego, podwyżka VAT może go zahamować.
Nie zważając na te argumenty, rząd Donalda Tuska zamierza podwyższyć VAT, co według szefa PO ma przynieść 5 mld zł do budżetu.
Podatek od banków wprowadza szereg państw. Ma on postać opłaty na fundusz stabilizacyjny dla banków (Niemcy, Wielka Brytania) lub stanowi samoistne źródło dochodów budżetu (Węgry).
Rząd Donalda Tuska oczekuje, że zwiększenie opodatkowania gospodarstw domowych przyniesie 5 mld zł. Aby uzyskać tą samą kwotę, proponujemy podatek w wysokości 0,39% od aktywów instytucji finansowych (banków, zakładów ubezpieczeń, funduszy). Jest to stawka niższa niż na Węgrzech, gdzie wynosi 0,45%. Na podstawie danych KNF na koniec 2009 r. aktywa banków to kwota 1 bln 060 mld zł, zatem przy stawce 0,39% aktywów, fiskus uzyska około 4,1 mld zł. Aktywa zakładów ubezpieczeń to 138 mld, co przynosi 538 mln. Aktywa funduszy inwestycyjnych wynoszą 104 mld – przychody z podatku to 405 mln.
Podstawowym argumentem przeciwko wprowadzeniu podatku od banków, który pojawił się w debacie publicznej jest jego przerzucenie na klientów. Konstrukcja podatku zaproponowana przez PiS to uniemożliwia. Podatek od aktywów ma bowiem postać de facto podatku majątkowego, który nauka skarbowości zgodnie traktuje jako podatek trudny, o ile w ogóle niemożliwy do przerzucenia.
Ponadto ewentualna zmowa cenowa instytucji, które chciałyby przenieść podatek powinna zostać zbadana przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Przerzucenie podatku utrudni konkurencja między bankami. Bank, który ogłosi, że nie będzie przenosił podatku pozyska zaufanie klientów, ich depozyty i prowadzenie rachunków. Uważamy, że naturalnie predestynowany do tej roli jest PKO BP.
Podatek od instytucji finansowych to jeden z elementów naprawy finansów kraju. Jednocześnie powinny być prowadzone prace, które doprowadzą do wdrożenia budżetu zadaniowego, który da możliwość ograniczenia wydatków. Budżet zadaniowy został przygotowany w latach 2006-2007 podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości , a pierwszy projekt w układzie zadaniowym (jak i tradycyjnym) sporządzony latem 2007 na rok 2008. Doświadczenia innych krajów OECD pokazują, że budżet zadaniowy daje oszczędności rzędu 2-3% wydatków, czyli min 8-9 mld zł rocznie. Obecny rząd nie wykazał jednak determinacji, nie korzysta z tego instrumentu i pomimo upływu trzech lat rządzenia nie wykazuje jego rezultatów.
